Zastanawiasz się nad podpisaniem umowy z agencją modelek? Jeśli myślisz o profesjonalnej i poważnej relacji z tego typu podmiotem, niezbędne będzie zawarcie umowy modelingowej. Umowa modelingowa to umowa, na podstawie której agencja będzie reprezentować Cię w relacji z potencjalnymi klientami. Jak już się pewnie domyślasz – podejmując decyzję o zawarciu takiej umowy, musisz w należyty sposób zabezpieczyć swoje interesy – pewne postanowienia koniecznie muszą się w niej znaleźć, aby agencja, która będzie reprezentowała Twoje interesy, robiła to rzeczywiście z korzyścią dla Ciebie.
Czym jest umowa modelingowa?
Umowa modelingowa to umowa, która ma uregulować z jednej strony Twoje prawa i obowiązki jako modelki/modela a z drugiej prawa i obowiązki agencji modelek/modeli. Głównym przedmiotem regulacji są ustalenia w zakresie zasad współpracy pomiędzy Tobą a agencją oraz uregulowanie zasad reprezentacji Twoich interesów wobec potencjalnych klientów – zatem główna oś umowy skupiać się będzie na odpowiednim uregulowaniu zasad współpracy oraz zasad reprezentacji. Jeśli odwołać się do umów, jakie w swojej treści reguluje kodeks cywilny, umowa modelingowa najbardziej zbliżona jest do umowy agencyjnej. W polskim systemie prawnym obowiązuje jednak zasada swobody umów, a więc konkretne umowy modelingowe mogą się między sobą znacznie różnić. Jednak istnieje pewien kanon zapisów, które powinny pojawić się w każdej tego typie umowie – poniżej kilka słów o nich.
Typowe postanowienia umowy modelingowej
Przechodząc do poszczególnych postanowień umowy modelingowej, należy na wstępie zaznaczyć, iż aby umowa ta była ważnie zawarta, każda ze stron powinna legitymować się odpowiednim uprawnieniem. Dokładnie sprawdź (!), czy ze strony agencji umowę podpisuje jej pełnomocnik (powinien okazać pełnomocnictwo przed jej podpisaniem) czy osoba bezpośrednio reprezentująca agencję (np. prezes spółki jeśli agencja występuje w takiej formie prawnej). Ty również możesz podpisać umowę bezpośrednio lub przez pełnomocnika. W sytuacji natomiast kiedy nie ukończyłaś/eś jeszcze 18 lat, zgodę będą musieli wyrazić Twoi rodzice. Ważnie zawarta umowa pozwoli uniknąć w przyszłości niepewności co do ewentualnych roszczeń.
Jako że umowa modelingowa jest umową dość obszerną, warto w pierwszym jej punkcie dokonać wyjaśnienia (!) najważniejszych pojęć poprzez uregulowanie ich definicji (głównie definicja klienta oraz zlecenia, dobrze jest również zdefiniować wizerunek czy artystyczne wykonanie). Niestety nierzadko jej postanowienia są zbyt ogólnikowe, niejasne lub niezrozumiałe. Ważne jest na tym etapie omówienie postanowień przed jej podpisaniem – aby wyjaśnić ewentualne wątpliwości co do rozumienia poszczególnych jej warunków czy konkretnych terminów. Zwróć ponadto uwagę (!) czy zawierasz z agencją umowę na wyłączność. W takim przypadku będzie na Tobie ciążył obowiązek poinformowania agencji o własnych klientach i zleceniach. W konsekwencji czego to agent będzie negocjował z takim klientem warunki umowy w Twoim imieniu. Pamiętaj (!), aby istniał w takim przypadku zapis, który pozwoli Ci na wgląd do zawartych w Twoim imieniu umów.
Kolejnym zapisem wartym podkreślenia jest postanowienie, zgodnie z którym agencja będzie miała prawo kontrolowania twojego wyglądu poprzez obowiązek dbania o swoje ciało, informowania o zmianach w wyglądzie (waga, zabiegi plastyczne, tatuaże, ścięcie włosów lub zmiana ich koloru). Dokładnie zapoznaj się (!) z takim zastrzeżeniem i dopytuj drugą stronę o konkretne znaczenie użytych terminów w jego ramach – nie możesz pozostawać w niepewności (!) czy np. wizyta w salonie fryzjerskim nie będzie skutkować Twoją odpowiedzialnością.
Zadbaj (!) także o to, aby w umowie znalazło się postanowienie uprawniające Cię do przyjęcia (bądź też nie) zlecenia zaoferowanego Tobie przez agenta. Np.: poprzez zaznaczenie, iż w określonych sytuacjach możesz odmówić przyjęcia danego zlecenia (np. ze względu na przekonania religijne). W przypadku przyjęcia zlecenia z kolei zadbaj (!) o to, aby w umowie pojawił się zapis, który wyszczególni przypadki, w których mimo przyjęcia danego zlecenia, będziesz mógł nie przystąpić do jego realizacji, nie ponosząc za nie odpowiedzialności (np. choroba, wypadki losowe). W przypadku braku takiej regulacji zapewne odmowa przyjętego już zlecenia skutkować będzie ponoszeniem przez Ciebie odpowiedzialności majątkowej bez względu na rzeczywistą szkodę u drugiej strony — wszak kara ma motywować, aby wzajemne zaangażowanie stron zostało uszanowane.
Agent, aby należycie reprezentować Twoje interesy, będzie potrzebował otrzymać od Ciebie zgodę (!) na rozpowszechnianie i dysponowanie Twoim wizerunkiem. Jest to warunek konieczny odpowiedniej promocji Twojego wizerunku, co łączy się z pozyskiwaniem klientów jako zadaniem agenta. Oczywiście agent nie robi tego charytatywnie, ale otrzymuje prowizję od zawarcia każdej umowy. Wiąże się z tym jeszcze jedna ważna kwestia – jeśli przekazałaś agencji zdjęcia zrobione przed rozpoczęciem współpracy z daną agencją, upewnij się, że posiadasz do tych zdjęć prawa. Tylko takie zdjęcia mogą być objęte skuteczną zgodą na ich rozpowszechnianie. Oczywiście nawet po udzieleniu zgody na rozpowszechnianie wizerunku cały czas pozostajesz pod ochroną prawa cywilnego w zakresie dóbr osobistych, możesz również negocjować zakres udzielonej zgody. W umowie należy wskazać (!) w sposób jednoznaczny sposób wykorzystania, ukazania i publikacji wizerunku, a także zawrzeć informację o ewentualnych współpracach.
Zwróć również uwagę (!) na kwestię czasu trwania umowy oraz możliwości jej rozwiązania. Dokładnie zapoznaj się ze skutkami przedwczesnego rozwiązania takiej umowy – agencja zapewne zastrzeże sobie obowiązek zapłaty przez Ciebie odpowiednich kar umownych w takim przypadku.
W praktyce jednym z postanowień umów modelingowych jest również obowiązek zachowania w tajemnicy treści umowy zawieranej z klientem – tzw. klauzula poufności (!). Jej zakres może być również szerszy i obejmować także takie informacje jak np. informacje uzyskane w ramach współpracy z agentem czy warunki umów zleconych przez agenta. Kolejnym istotnym punktem jest wynagrodzenie agencji (!) przyjmującym postać prowizji od każdego zlecenia. Warto dookreślić i wyszczególnić czy dane wynagrodzenie uzależnione będzie od zlecenia wyszukanego, wykonanego czy też określone w inny sposób. Negocjując warunki umowy, to właśnie kwestia wynagrodzenia będzie głównym przedmiotem negocjacji.
Podsumowanie
Na zakończenie trzeba zwrócić na jeszcze jeden aspekt umów modelingowych. Otóż w praktyce agencja występuje jako podmiot silniejszy. Złożenie podpisu pod umową nie może być podpisaniem „cyrografu na przyszłość”. Częstym problemem jest ogólnikowość tych umów – brak kryteriów czy konkretnych norm określających obowiązek spełnienia konkretnych obowiązków przez modela, a więc pozostawienie oceny spełnienia danego obowiązku przez modelkę/modela jednostronnej ocenie dokonywanej przez agencję. Model nie ma też wpływu na umowę, jaką agencja podpisuje w jego imieniu. Zadbaj o to, aby sprawdzić nie tylko umowę, ale i reputację samej agencji. Nie podpisuj umowy pod presją ani będąc niepewnym co do konsekwencji majątkowych jej rozwiązania oraz innych obciążeń uzależnionych od wykonania bądź nie przez Ciebie konkretnych obowiązków.
