W poprzednim artykule omawiany był temat alimentów w trakcie trwania małżeństwa. Jeśli jednak ostatecznie małżeństwo nie przetrwa i zostanie orzeczony rozwód, jeden z byłych małżonków nadal może mieć roszczenie o alimenty w stosunku do drugiego. Sprawa o rozwód nie ogranicza się bowiem wyłącznie do rozwiązania małżeństwa i opieki nad dziećmi, lecz może dotyczyć również kwestii majątkowych. W jakich sytuacjach i pod jakimi warunkami można żądać alimentów, tego dowiedzą się Państwo z niniejszego artykułu.
W Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym przewidziane zostały dwie sytuacje, w których pomiędzy byłymi małżonkami może powstać obowiązek płatności alimentów po orzeczeniu rozwodu:
– zgodnie z art. 60 § 1 k.r.o. małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, ma możliwość wystąpienia z roszczeniem do drugiego małżonka rozwiedzionego o dostarczanie środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego,
– zgodnie z art. 60 § 2 k.r.o. były małżonek ma roszczenie do drugiego małżonka rozwiedzionego, który został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, o przyczynianie się w odpowiednim zakresie do zaspokajania jego usprawiedliwionych potrzeb, nawet jeśli nie znajduje się w niedostatku.
Pierwsza sytuacja będzie miała miejsce wtedy, gdy oboje małżonkowie zostali uznani za winnych rozkładu pożycia małżeńskiego oraz gdy żadnemu z małżonków nie została przypisana wina, czyli sąd na zgodne żądanie małżonków nie orzekał o winie.
W ww. przepisach Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego występują pojęcia niedostatku oraz usprawiedliwionych potrzeb. Co one oznaczają w praktyce? W orzecznictwie sądów przyjmuje się, że pojęcie niedostatku oznacza zarówno brak jakichkolwiek środków utrzymania, jak i sytuację, kiedy uzyskane środki nie wystarczają na pełne zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb. Usprawiedliwione potrzeby to takie, których zaspokojenie zapewni uprawnionemu normalne warunki bytowania, odpowiednie do jego stanu zdrowia i wieku. Zarówno kwestia niedostatku, jak i usprawiedliwionych potrzeb musi zostać wykazana przez tego, kto żąda alimentów.
Druga sytuacja, w której były małżonek może być uprawniony do uzyskania alimentów po rozwodzie występuje w każdym wypadku, gdy orzeczenie rozwodu następuje z winy jednego tylko małżonka, przy czym małżonek niewinny nie musi wykazywać, że rozwód pogorszył jego sytuację materialną.
Zgodnie z orzecznictwem, orzekając o żądaniu małżonka niewinnego zasądzenia alimentów na podstawie art. 60 § 2 k.r.o. sąd powinien porównać sytuację, w jakiej małżonek niewinny znajduje się po rozwodzie, z sytuacją, w jakiej by się znajdował, gdyby pożycie małżonków funkcjonowało prawidłowo.
Czy orzeczone przez Sąd alimenty będą płacone do końca życia? Co do zasady nie. Zgodnie z przepisem art. 60 § 3 k.r.o., obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa. Jednakże gdy do płatności alimentów zobowiązany jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek ten wygasa także z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin pięcioletni.
Należy również pamiętać, że były małżonek, który zgodnie z wyrokiem sądu jest zobowiązany do alimentów po rozwodzie, może wystąpić do sądu o uchylenie obowiązku alimentacyjnego. Jest to możliwe w przypadku, gdy żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego (np. rozwiedziony małżonek pozostaje w konkubinacie tylko w celu pobierania alimentów od byłego małżonka) lub w sytuacji, gdy doszło do zmiany stosunków (np. małżonek, który pobiera alimenty, podjął dobrze płatną pracę, wskutek czego nie znajduje się już w niedostatku).
Sprzeczność żądania alimentów z zasadami współżycia społecznego można podnosić również jeszcze w trakcie sprawy o rozwód.
Jeśli mają Państwo pytania lub wątpliwości dotyczące możliwości uzyskania alimentów po rozwodzie bądź możliwości uniknięcia konieczności płacenia alimentów, zapraszamy do kontaktu.
